Dbajmy o rozwój inteligencji emocjonalnej u naszych dzieci.

„Każdy może się rozgniewać - to bardzo łatwe. Ale rzadką umiejętnością jest złoszczenie się na właściwą osobę, we właściwym stopniu i właściwym momencie, we właściwym celu i we właściwy sposób – to bardzo trudne.”

                                                                                                                                                        Arystoteles

Arystoteles nawołuje do inteligentnego kierowania emocjami. W jego ujęciu problem polega na odpowiednim reagowaniu emocjonalnym, stosownym do danej sytuacji. Daniel Goleman  wykładowca Uniwersytetu Harvarda w USA w swojej książce „Inteligencja Emocjonalna” pisze „Sukces w życiu zależy nie tylko od intelektu, lecz też umiejętności kierowania emocjami”. Coraz częściej eksperci mówią o znaczeniu inteligencji emocjonalnej w naszym życiu, rozumiejąc przez nią zdolność rozpoznawania własnych uczuć oraz uczuć innych osób, kompetencje emocjonalne i społeczne. Istnieją dowody na to, że sukces w szkole, a potem w dorosłym życiu w dużym stopniu zależy od cech emocjonalnych kształtowanych u dziecka już we wczesnym okresie jego rozwoju.

Inteligencję emocjonalną można rozwijać i kształtować, a najlepiej zacząć jak najwcześniej. Uczucia i emocje towarzyszą dzieciom od najmłodszych lat. Rozwój emocjonalny najbardziej intensywny jest w wieku przedszkolnym. Dzieci odczuwają różne stany emocjonalne. Nie zawsze jednak potrafią radzić sobie z nimi, nazywać je, rozmawiać o nich. Równowaga emocjonalna pomaga nam zachować zdrowie i osiągnąć powodzenie. Wszystkie emocje są tak samo ważne i nie powinno się ich dzielić na dobre i złe, a raczej na te przyjemne i przykre – np. można  być smutnym i płakać, można się na kogoś złościć, ale nie wolno bić, można się wstydzić.  Nabycie umiejętności emocjonalnych i społecznych, znajdujących wyraz w zachowaniu stwarza dziecku dużo korzyści:

1.       Samoświadomość emocjonalna (łatwiejsze rozpoznawanie i nazywanie własnych emocji, przyczyn ich powstawania, rozpoznawanie różnicy miedzy uczuciami i działaniami).

2.       Panowanie nad emocjami (panowanie nad złością, zdolność wyrażania jej w odpowiedni sposób, mniej konfliktów z kolegami, lepsze radzenie sobie w sytuacjach stresowych, bardziej pozytywne nastawienie do siebie, szkoły, rodziny, mniej agresywne i autodestrukcyjne zachowanie).

3.       Produktywne wykorzystanie emocji (większa zdolność koncentracji, mniejsza impulsywność, większa samokontrola, wytrwałość).

4.       Umiejętność wczuwania się w stany emocjonalne innych – empatia (większa wrażliwość na problemy innych, łatwiejsza zdolność słuchania).

5.       Lepsze relacje z innymi (większa zdolność rozwiązywania konfliktów i nieporozumień, bardziej prospołeczne nastawienie, podtrzymanie poprawnych relacji z innymi, większa otwartość i popularność wśród rówieśników).

Rodzina to najważniejsze ogniwo w rozwoju obszarów inteligencji emocjonalnej. Gotowość pójścia dziecka do przedszkola, bądź szkoły zależy między innymi od tego, na jakim etapie rozwoju emocjonalnego  dziecko się znajduje Rodzic powinien być  przykładem dla swojego dziecka, to od niego dziecko nabywa ważnych życiowych umiejętności.

Jak dorośli mogą wpływać na rozwój inteligencji emocjonalnej u dzieci – propozycje zabaw.

1.       „Rodzinny album”- Podczas wspólnego oglądania zdjęć rodzice wraz z dzieckiem skupiają się na emocjach osób występujących na zdjęciach.

2.       „Lusterko” Dziecko stoi naprzeciw rodzica, który jest lustrem. Zadaniem dziecka jest pokazywanie różnych min wyrażających emocje, rodzic stara się powtórzyć je dokładnie. Następnie zmiana ról..

3.       „Zegar uczuć”  razem z dziećmi wykonujemy np. z tektury zegar ze wskazówką, który zamiast godzin będzie pokazywał emocje (rysunki). Można zacząć od czterech podstawowych: złość, strach, smutek i radość. Dzieci mogą pokazywać jak czują się w danej chwili, wtedy rodzić będzie mógł na ten temat z dzieckiem porozmawiać.

4.       „Czary – mary” Dziecko rysuje na kartce sytuację, osobę, której się boi. Zadaniem dorosłego jest zmienić rysunek tak, aby zminimalizować strach dziecka.

5.       „Wyrażanie uczuć mimiką” . Dzieci najpierw poznają obrazki z różnymi emocjami, nazywają je, następnie wyrażają mimiką.

6.       „Lizaki – buziaki” Dzieci do tej zabawy powinny mieć „zestaw lizaków” z narysowanymi emocjami. Po tym , jak dzieci z nimi zapoznają się  rodzic może je wykorzystać do zabawy. Dzieci podnoszą właściwy „lizak” podczas czytanego przez rodzica opowiadania, bajki, wiersza.

Literatura:

1.       Heike Baum  „Małe dzieci duże uczucia”.

2.       A. Faber i E. Mazlish „Wyzwoleni rodzice wyzwolone dzieci” - Twoja droga do szczęśliwej rodziny”.

3.       Grażyna Tallar „ABC Inteligencji emocjonalnej w praktyce”.

4.       Keith Oatley, Jennifer M. Jenkins „Zrozumieć emocje”.

5.       „Akademia Zdrowego Przedszkolaka”.

6.       Daniel Goleman „Inteligencja Emocjonalna”.